Nazwa Funduszu: Program integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce w latach 2021- 2030
Nazwa zadania: Edukacja Historyczna – remont grobu zbiorowego Romów zamordowanych przez Niemców w 1943 r.”
Dofinansowanie: 37 500,00 zł
Całkowita Wartość: 37 500,00 zł
W ramach projektu pn. „Edukacji Historyczna- remont grobu zbiorowego Romów zamordowanych przez Niemców w 1943 r.” planowane jest wykonanie remontu mogiły romskiej znajdującej się w lesie w miejscowości Komańcza.
W Komańczy przed II wojną światową, prócz Żydów i Łemków – żyło ponad 60 Romów, zżytych z miejscową ludnością, muzykujących i trudniących się kowalstwem. Mieszkali przy jednej uliczce, ale nie byli wyizolowani od reszty społeczności.
Połowa z nich (26 lub 28 osób) została zastrzelona w dolinie potoku Piwnego w sierpniu 1943 r., na tym samym miejscu ich pochowano. Zamordowano wówczas wszystkich starszych, kobiety i dzieci. Mężczyźni uniknęli śmierci gdyż wówczas pracowali poza wsią.
W miejscu pochówku rozstrzelanych kobiet starców i dzieci, przy leśnej ścieżce (także jako przystanek nr 16 – Ścieżki przyrodniczo-historycznej po Komańczy) na obrzeżach Komańczy w kierunku na Prełuki, znajduje się niewielka mogiła, na której położono wstępnie ociosany kamień (podobny do prefabrykatu przeznaczonego na macewy), otoczona ręcznie kutym ze stalowych prętów łańcuchem.
Przez lata mogiła romska była zapomniana, a prace przy niej były wykonywane bardzo sporadycznie. Dzięki staraniom pracowników gospodarczych Urzędu Gminy w Komańczy od pewnego czasu teren jest systematycznie oczyszczany.
Od lat na grobie leżą interesujące atrybuty, pozostawione przez turystów: dziecięce rękawice, plastikowa figurka misia, zwierzęca kość, gwiazdka oraz zardzewiały i wygięty, duży kuty gwóźdź oraz pojawiają się długie cerkiewne świece wotywne, znicze i sztuczne kwiaty.
W ramach projektu planowana jest:
- dostawa i montaż drogowskazu o treści "„Mogiła Romska z 1943 roku” - 300m - 1 szt wraz z słupkiem
- odkrzaczenie wyrównanie i oczyszczenie drogi 300m
- ułożenie kamieni na dojściu - 4 szt.
- oczyszczenie z błota i utwardzenie ścieżki klińcem oraz tłuczniem - 30mb, szerokość ok 0,5m
- usuniecie narośli krzaków przy mogile
- wymiana metalowych słupków ogrodzeniowych - 4 szt w kolorze czarnym
- oczyszczenie i malowanie metalowego ogrodzenia na kolor czarny
- dostawa i montaż krzyża centralnego z metalu, kuty, kolor czarny - 1 szt.
- wykonanie betonowej podstawy pod kamień pamiątkowy
- wyrównanie wraz z oczyszczeniem i impregnacja kamienia pamiątkowego - 1 szt.
- dostawa i montaż tablicy granitowej - 1 szt o treści „ TU SPOCZYWAJĄ ROMOWIE – MIESZKAŃCY KOMAŃCZY ZAMORDOWANI PRZEZ NIEMCÓW W 1943 ROKU”.
