Na mocy ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz.U.2021.0.2490) wprowadza się świadczenie ratownicze z tytułu wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej dla strażaków ratowników OSP.

Zgodnie z art.16 ustawy Prawo do świadczenia ratowniczego przysługuje strażakowi ratownikowi OSP, który:

• W przypadku kobiet: czynnie uczestniczył w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych przez co najmniej 20 lat oraz osiągnął 60 rok życia.
• W przypadku mężczyzn: czynnie uczestniczył w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych przez co najmniej 25 lat oraz osiągnął 65 rok życia.

Przez czynne uczestnictwo należy rozumieć bezpośredni udział co najmniej raz w roku w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych.

Ewidencję udziału strażaków ratowników Ochotniczej Straży Pożarnej w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych, obejmującą datę, numer i miejsce podjętych działań ratowniczych lub akcji ratowniczych oraz imienny wykaz ich uczestników, prowadzi właściwy komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej.

Przy naliczaniu okresu czynnego uczestnictwa w działaniach ratowniczych nie jest wymagane zachowanie ciągłości wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej.

Tryb przyznawania świadczenia ratowniczego

Wzór wniosku o przyznanie świadczenia określa rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z dnia 2 lutego 2022 r. (Dz.U. 2022R poz. 316) wydane na podstawie art. 17 ust.11 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych.

Komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej właściwy dla siedziby ochotniczej straży pożarnej strażaka ratownika OSP na wniosek tego strażaka ratownika OSP lub jego przedstawiciela ustawowego, pełnomocnika albo opiekuna prawnego przyznaje, w formie decyzji, świadczenie ratownicze.

Od decyzji w sprawie przyznania świadczenia ratowniczego przysługuje wnioskodawcy odwołanie do właściwego komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie.

Zgodnie z art.50 ustawy Prawo do świadczenia ratowniczego przysługuje również strażakowi ratownikowi OSP, który:

1. Członkom ochotniczych straży pożarnych, o których mowa w art.19ochotnicza straż pożarna ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2022 r. Zatem osobom, które były członkami w Ochotniczej Straży Pożarnej przed dniem wejścia do życia nowelizacji.

• w przypadku kobiet: brał bezpośredni udział w działaniach ratowniczych przez co najmniej 20 lat oraz osiągnął 60 rok życia.
• w przypadku mężczyzn: brał bezpośredni udział w działaniach ratowniczych przez co najmniej 25 lat oraz osiągnął 65 rok życia.

2. Osobom, które ukończyły 65 lat – w przypadku mężczyzn, i 60 lat – w przypadku kobiet oraz przez co najmniej 25 lat – w przypadku mężczyzn, i 20 lat – w przypadku kobiet spełniły łącznie następujące warunki:

• brały bezpośredni udział w działaniach ratowniczych jako członkowie ochotniczych straży pożarnych,
• brały bezpośredni udział w działaniach ratowniczych jako strażacy ratownicy OSP.

Potwierdzeniem bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest:

a) od 1 stycznia 2022 r. – dokumentacja prowadzona przez Państwową Straż Pożarną;
b) od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2021 r. – dokumentacja prowadzona przez Państwową Straż Pożarną lub pisemne oświadczenie 3
świadków, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 4 i 5;
c) do 31 grudnia 2011 r. – pisemne oświadczenie 3 świadków,

3. Wymagania wobec świadków

Świadkiem nie może być:

a) małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty do drugiego stopnia wnioskodawcy;
b) osoba związana z wnioskodawcą tytułem przysposobienia, opieki lub kurateli;
c) osoba pozostająca wobec wnioskodawcy w stosunku podrzędności służbowej;
d) osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione umyślnie przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.

Co najmniej jednym ze świadków jest osoba, która pełniła funkcje publiczne lub była zatrudniona w urzędzie obsługującym organ administracji samorządowej w okresie, który ma potwierdzić bezpośredni udział wnioskodawcy w działaniach ratowniczych.

Oświadczenie podlega weryfikacji przez właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta) pod względem jego wiarygodności, a następnie jest przekazywane do właściwego komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej w celu jego zatwierdzenia.

Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

W celu weryfikacji oświadczenia organ może wezwać wnioskodawcę do przekazania dodatkowych dokumentów, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni.

Organ może odmówić potwierdzenia, w przypadku gdy uzna, że oświadczenia świadków lub przekazane dodatkowe dokumenty nie są obiektywne lub w nienależyty sposób potwierdzają fakt bezpośredniego udziału wnioskodawcy w działaniach ratowniczych.

Zgodnie z art. 51 ustawy o ochotniczych strażach pożarnych (Dz.U.2021.0.2490) osobie, która złoży wniosek o przyznanie świadczenia ratowniczego w terminie 9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, przyznaje się prawo do świadczenia ratowniczego od miesiąca wejścia w życie ustawy, o ile w miesiącu wejścia w życie ustawy spełnia wszystkie niezbędne warunki do nabycia prawa do świadczenia ratowniczego.