Czystogarb


Czystogarb to wieś leżąca w zachodniej części Gminy Komańcza. Jej początki sięgają pierwszej połowy XVI wieku. W historii wsi kilkakrotnie zmieniano nazwę:

1524 - Czistohorb,
1563 - Czystohorba,
1665 - 1877 - Czystohorb,
1898 - Horb,
1977-1981 - Górna Wieś,
współcześnie - Czystogarb.

Pierwszym właścicielem wsi był prawdopodobnie Mikołaj Herburt Odnowski. Do roku 1772 znajdowała się w granicach województwa ruskiego, na terenie ziemi sanockiej. W okresie zaborów znalazła się w zaborze austriackim. Początkowo należała do cyrkułu leskiego a w późniejszym okresie do cyrkułu sanockiego w Galicji.

Do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku administracyjnie leżała w powiecie Sanok w gminie Bukowsko. Według danych z 1898 roku wieś Czystogarb zamieszkiwało 724 osoby, a w jej obrębie znajdowało się 105 domów. Powierzchnia tej miejscowości wynosiła wówczas 15,54 km2.

Od XV wieku do roku 1748 wieś należała do łacińskiej parafii w Nowotańcu, później w Bukowsku. W Czystogarbie znajdowała się powstała w roku 1899 cerkiew w narodowym stylu ukraińskim, która została spalona w roku 1946.

Po zakończeniu I wojny światowej, w okresie od listopada 1918 roku do stycznia 1919 roku, Czystogarb należał do powstałej na skutek zawirowań społeczno - politycznych w tym rejonie, buforowej w stosunku do Zachodnio - Ukraińskiej Republiki Ludowej, tzw. Republiki Komańczańskiej ze stolicą w Komańczy.

Przed II wojną światową w Czystogarbie żyła liczna grupa Romów, którzy handlowali końmi i trudnili się przemytem różnorodnych produktów z terenu Czechosłowacji. Mieszkańcy, w większości pochodzenia rusińskiego, zamieszkujący wieś w okresie międzywojennym. W końcu II wojny światowej zostali w całości przesiedleni na terytorium włączonej do ZSRR Ukrainy w ramach umowy o wymianie ludności. W czasie akcji przesiedleńczej doszło do potyczki między wojskiem kierującym operacją a działającym w tym rejonie oddziałem UPA. Obecnie jedyną pamiątką po dawnych mieszkańcach Czystogarbu jest cmentarz i kapliczka. Współcześnie Czystogarb jest osadą o charakterze rolniczym.